1853 – 1856: Krimoorlog (de negende Russisch-Turkse oorlog)

De Krimoorlog (4/(16) oktober 1853 – 13/(25) februari 1856) was een conflict, uitgevochten tussen het keizerrijk Rusland en een alliantie van het Tweede Franse Keizerrijk, het Britse Rijk, het Ottomaanse Rijk en het koninkrijk Sardinië. De oorlog maakte deel uit van de langlopende strijd tussen de Europese grootmachten om invloed op grondgebied van het in verval rakende Ottomaanse Rijk uit te oefenen. Het conflict vond grotendeels plaats op de Krim, maar er waren ook kleinere campagnes in Westelijk Anatolië, de Kaukasus, de Oostzee, de Grote Oceaan en de Witte Zee.

De oorlog heeft verschillende namen. In Rusland staat de oorlog ook bekend als de Oosterse Oorlog (Russisch: Восточная война, Vostotsjnaja vojna) en in Groot-Brittannië wordt hij soms ook wel de Russische Oorlog genoemd.

De Krimoorlog staat bekend om de logistieke en tactische fouten tijdens de landcampagne aan beide zijden, maar leidde uiteindelijk tot de nederlaag van Rusland en in 1856 tot de Vrede van Parijs. Ook maritiem was het een succes voor de geallieerden, de meeste schepen van de Russische Marine werden in de Zwarte Zee verslagen. Het conflict wordt soms beschouwd als een van de eerste 'moderne' oorlogen. Technische veranderingen die toen werden ingevoerd zouden de toekomstige wijze van oorlogsvoering mede gaan bepalen, inclusief het tactische gebruik van spoorwegen en de telegraaf. Het conflict is ook bekend door het werk van Florence Nightingale en Mary Seacole, die voortrekkers waren op het vlak van moderne verpleging: de zorg voor gewonde Britse soldaten. De Parijse Zusters van Liefde deden hetzelfde aan Franse kant.

Het conflict was een van de eerste oorlogen die op grote schaal werd vastgelegd in geschreven rapporten en foto's: onder meer door William Russell (voor The Times) en Roger Fenton. Het thuisfront bleef, voor het eerst in de geschiedenis, via de kranten op de hoogte van de dagelijkse realiteit van de oorlog.

Strijdende partijen Ottomaanse Rijk Frankrijk Verenigd Koninkrijk Savoye Sardinië Keizerrijk Rusland