1508 – 1516: Oorlog van de Liga van Kamerijk

De Oorlog van de Liga van Kamerijk (1508–1516), ook bekend als de Oorlog van de Heilige Liga en verschillende andere namen, was een belangrijk conflict in de Italiaanse Oorlogen. De belangrijkste deelnemers waren Frankrijk, de Kerkelijke Staat en de republiek Venetië. Vrijwel elke mogendheid in West-Europa nam op enig moment deel aan het conflict, zoals Spanje, het Heilige Roomse Rijk, het koninkrijk Engeland, het koninkrijk Schotland, het hertogdom Milaan, Florence, het hertogdom Ferrara en de Zwitsers.

Paus Julius II wilde de Venetiaanse invloed verminderen in Noord-Italië en had de Liga van Kamerijk gevormd, een anti-Venetiaanse alliantie met Lodewijk XII van Frankrijk, keizer Maximiliaan I, en Ferdinand II van Aragón. Hoewel de Liga aanvankelijk succesvol was, zorgden spanningen tussen Julius en Lodewijk ervoor dat deze in 1510 uiteenviel en Julius zich aansloot bij Venetië tegen Frankrijk.

De Venetiaans-pauselijke alliantie groeide uit tot de Heilige Liga die Frankrijk in 1512 uit Italië verdreef. Echter, onenigheid over de verdeling van het veroverde gebied zorgde ervoor dat Venetië een alliantie aanging met Frankrijk. Onder Frans I van Frankrijk, die ondertussen Lodewijk had opgevolgd, zouden de Fransen en Venetianen door hun overwinning in de Slag bij Marignano in 1515 het terrein heroveren dat ze hadden verloren. De verdragen van Noyon en Brussel zorgden ervoor dat de kaart van Italië weer die van de status quo van 1508 was.

Tijdens de Oorlog van de Liga van Kamerijk schreef Niccolò Machiavelli Il principe. In 1519 kwam Discorsi sopra la prima deca di Tito Livio uit.

Strijdende partijen Liga van Kamerijk (1508–1510) Kerkelijke Staat Frankrijk Heilige Roomse Rijk Spanje Ferrara VenetiëVenetiaans-pauselijke alliantie (1510–1511) Kerkelijke Staat Venetië Frankrijk FerraraHeilige Liga tegen Frankrijk (1511–1513) Kerkelijke Staat Venetië Spanje Heilige Roomse Rijk Engeland Zwitsers Frankrijk FerraraFranco-Venetiaanse alliantie (1513–1516) Kerkelijke Staat Spanje Heilige Roomse Rijk Engeland Milaan Zwitsers Venetië Frankrijk Schotland Ferrara